• LinkedIn
  • Twitter
  • Mijn LVMP
  • 0Winkelwagen
LVMP - Landelijke Vereniging Medische Psychologie
  • Actueel
  • Medische Psychologie
  • Kwaliteit
  • Ledenbelangen
  • Themadossiers
  • Over LVMP
  • Contact
  • Word lid
  • Zoek
  • Menu Menu
U bevindt zich hier: Home1 / Actueel Nieuws2 / Boeksignalering Huib van Dis

Boeksignalering Huib van Dis

22 mei 2023

Boeksignalering – nieuwsbrief LVMP voorjaar 2023

 

Huib van Dis is weer in de pen geklommen om ons te voorzien van een nieuwe boeksignalering voor de LVMP-nieuwsbrief. Deze keer over het boek: Aardige dokters helpen. Waarom je als arts zo belangrijk bent voor je patiënt tijdens en na kanker.

Door Jeanette E.W.M. van Dongen-Melman
Te bestellen: www.aardigedokters.nl

 

Medische psychologie is de psychologie van de medische situatie: van de ziekte, van de zieke en van de dokter.

Bovenstaande moderne omschrijving van de medische psychologie is afkomstig uit de jonge jaren zestig en zijn neerschreven door Jacques A. Weijel in “Medische psychologie: psychologie en psychotherapie voor de huisarts”. Het is in gebaseerd op zijn ervaring als consultatief psychiater in het Weesperplein Ziekenhuis in Amsterdam.

Jacques Weijel was er vroeg bij. Hij was een van de eerste pleitbezorgers voor een eigenstandige en zelfstandige discipline medische psychologie. Zijn steunbetuiging was een hulp bij de emancipatie van de medische psychologie onder artsen.

In de jaren 50-60 verschenen de eerste psychologen in de algemene ziekenhuizen. Dit wekte verbazing en weerstand op; niet alleen onder medisch specialisten, vooral ook onder psychiaters. Ziekenhuizen wisten niet precies wat ze met een psycholoog aan moesten, maar ze wilden zo’n exotische diersoort wel in huis hebben.  Psychologen deden wat onderzoek, mochten testje afnemen, soms biografische anamneses, en met enige huiver ook vragenlijsten aan patiënten voorleggen. Een riskante onderneming! Pas halverwege de jaren 70 werden psychologen betrokken bij diagnostiek en interventies in het algemene ziekenhuis, doch soms onder strikte aansturing van artsen, omgeven door gevarieerde regeltjes, piketpaaltjes en titulatuur. Met de komst van de gedragstherapie was de beer los.

De medische psychologie heeft zich enerzijds inmiddels bewezen, maar moet nog een verdere ontwikkeling doormaken.

De pioniers van de eerste generatie medisch psychologen van de jaren 70 zijn reeds met pensioen. In september 2022 werd na 30 jaar afscheid genomen van Marieke Fonk als hoofd van de afdeling Medische psychologie van het diaconessenhuis in Utrecht. Jeanette van Dongen hield in het kader hiervan een lezing over haar nieuwe boek “Aardige dokters helpen”. Een boek over de integratie binnen de medische psychologie. Er gaat toch een nieuwe wind waaien dacht ik. Het fascineerde me. Toch nog een interdisciplinaire medische psychologie?

In maart 2023 had ik een soortgelijke ervaring Bij de oratie van Hanneke Hulst bij haar benoeming als hoogleraar Neuropsychologie bij de psychologen aan de Leidse Universiteit.

In haar oratie met de titel. “Ik zie ik zie wat jij niet ziet, betoogt Hanneke Hulst dat in wetenschappelijk onderzoek geldt dat 1 plus 1 méér kan zijn dan 2. Dat is het verschil tussen een multidisciplinaire en een interdisciplinaire benadering. Zij pleit voor een interdisciplinaire samenwerking in het onderzoek naar multiple sclerose, haar belangrijke aandachtsgebied. Maar wat is interdisciplinariteit? Dat is kunnen samenwerken en samen denken, met verschillende denkkaders en verschillende disciplines. Een gezamenlijke holistische aanpak zonder zweverigheid. Het geheel is meer dan de som der delen.

Het boek, Aardig dokter helpen, door Jeannette van Dongen zie ik ook als een interdisciplinaire exercitie. Een nieuwe vorm van denken en samenwerken van de medische psychologie met de klinisch-somatische disciplines, de dokters.

  • Het boek is meer dan de titel in eerste instantie doet vermoeden, meer dan alleen empathie en de arts-patiënt-relatie.
  • Het boek is een boek vóór de dokter, erop gericht om de dokter andere zaken mee te geven, geschreven door een medisch psycholoog. Maar ook zeer leesbaar voor de eigen discipline.
  • Het boek geeft impliciet een visie op de medische psychologie die niet mainstream is. Leren denken en blijven denken óver de grenzen van je eigen discipline heen.
  • Het boek is geschreven tegen de achtergrond van ruime ervaring in de klinische praktijk van de oncologie, zowel van de kinderoncologie als van de oncologie bij volwassenen en ouderen.
  • Het boek gaat ook in op de (psychologische) bijwerkingen van chemotherapie en de adjuvante behandelingen met corticosteroïden. Een onderschat probleem.
  • Het boek behandelt niet alleen de ervaringen van de patiënt. Maar ook de verschillende rollen en emoties van de dokter en zijn of haar dilemma’s.
  • Het boek beschouwt emoties zowel van de dokter als van de patiënt vanuit een neurobiologische theorie over de emoties.
  • Dit boek is een ode aan de affective neuroscience, een interdisciplinair aandachtsgebied over de biopsychologie van functies en emoties (anger, lust, grief, care, play, etc.). Grondlegger Jaak Panksepp is in begin jaren 60 begonnen met dierexperimenten en schreef in 1998 zijn opus magnum, Affectieve neuroscience. In 2012 schreef Panksepp samen met psychotherapeute Lucy Biven een aanvulling (The archeaology of Mind) met mogelijk relevante extrapolaties voor de klinische psychologische wetenschappen. Dit werk heeft zich zelfs toegang verschaft tot de psychotherapie in Nederland. Panksepp is een belangrijke inspiratiebron voor Jeanette van Dongen geweest.
  • Het boek is in eigen beheer gepubliceerd. In de huidige tijd is het leuren langs slechts commercieel geïnteresseerde uitgevers geen sinecure. Een wijs besluit.
  • Het boek is een moedig boek. Ik wens het veel lezers toe, medici en medisch psychologen. Chapeau!!

Referenties

  • Van Dongen-Melman, JEWM (2022) Aardige dokters helpen. Waarom je als arts zo belangrijk bent voor je patiënt tijdens en na kanker. Dutch University Press. www.aardigedokters.nl
  • Hulst, H. (2023) Ik zie ik zie wat jij niet ziet. Oratie bij aanvaarding leerstoel Neuropsychologie bij de Universiteit van Leiden
  • Panksepp, J. (1998) Affective Neuroscience: The foundations of human and animal emotions. Oxford University Press.
  • Panksepp, J. (2012) The archaeology of mind, Norton Pub. Comp.
  • Weijel, J.A. (1960) Medische Psychologie: Psychologie en psychotherapie voor de huisarts. Beileveld.

 

 

Deel deze pagina
  • Delen op Facebook
  • Delen op Twitter
  • Delen op WhatsApp
  • Delen op LinkedIn
  • Delen via e-mail
https://www.lvmp.nl/wp-content/uploads/2023/05/flower-gb91f7134e_1920.jpg 1280 1920 Sophie Senders https://www.lvmp.nl/wp-content/uploads/2021/07/lvmp-1.png Sophie Senders2023-05-22 22:19:362023-05-24 13:34:07Boeksignalering Huib van Dis

Inloggen

Wachtwoord vergeten? Login
  • EAPM Congres Polen

    15 juni 2023

    Op 15 tot 17 juni 2023 vindt een congres plaats van het European Association of Psychosomatic Medicine (EAPM) in Wroclaw, Polen. Voor meer informatie,...

  • Bekijk agenda

    Intellectuele eigendomsrechten

    Onze website bevat onderdelen waarop intellectuele eigendomsrechten van de LVMP en van derden rusten.

    Zo zijn artikelen, teksten, foto’s en de overige grafische vormgeving van onze website auteursrechtelijk beschermd.

    Het is niet toegestaan om deze documenten zonder bronvermelding te verspreiden of te wijzigen.

    KVK

    Kamer van Koophandel nummer (KVK):  40482843

    Privacyverklaring

    De LVMP vindt de privacy van leden en bezoekers van de website belangrijk en gaat met grote zorgvuldigheid om met persoonsgegevens.

    Hier kunt u meer informatie vinden over hoe wij dat doen.

    Websites met richtlijnen

    • CBO richtlijnen
    • GGZ Richtlijnen
    • Richtlijnendatabase

    Relevante websites

    • Handige vragenlijsten
    • Nationaal Programma Kankerbestrijding
    • Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie
    • Netwerk onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten
    • Scholingsagenda fgzp
    • NIP
    © 2023 Landelijke Vereniging Medische Psychologie.
    • Privacyverklaring
    • Mijn LVMP
    • Contact
    Scroll naar bovenzijde

    Wij gebruiken cookies uitsluitend om uw gebruiksgemak te vergroten en om het gebruik van de website te analyseren zoals omschreven in onze Privacyverklaring.

    OK

    Cookie en privacy instellingen



    Hoe wij cookies gebruiken

    We kunnen vragen om cookies op uw apparaat te plaatsen. We gebruiken cookies om ons te laten weten wanneer u onze websites bezoekt, hoe u met ons omgaat, om uw gebruikerservaring te verrijken en om uw relatie met onze website aan te passen.

    Klik op de verschillende rubrieken voor meer informatie. U kunt ook enkele van uw voorkeuren wijzigen. Houd er rekening mee dat het blokkeren van sommige soorten cookies van invloed kan zijn op uw ervaring op onze websites en de services die we kunnen bieden.

    Essentiële Website Cookies

    Deze cookies zijn strikt noodzakelijk om u diensten aan te bieden die beschikbaar zijn via onze website en om sommige functies ervan te gebruiken.

    Because these cookies are strictly necessary to deliver the website, refusing them will have impact how our site functions. You always can block or delete cookies by changing your browser settings and force blocking all cookies on this website. But this will always prompt you to accept/refuse cookies when revisiting our site.

    We respecteren volledig als u cookies wilt weigeren, maar om te voorkomen dat we u telkens opnieuw vragen vriendelijk toe te staan om een cookie daarvoor op te slaan. U bent altijd vrij om u af te melden of voor andere cookies om een betere ervaring te krijgen. Als u cookies weigert, zullen we alle ingestelde cookies in ons domein verwijderen.

    We bieden u een lijst met opgeslagen cookies op uw computer in ons domein, zodat u kunt controleren wat we hebben opgeslagen. Om veiligheidsredenen kunnen we geen cookies van andere domeinen tonen of wijzigen. U kunt deze controleren in de beveiligingsinstellingen van uw browser.

    Overige externe diensten

    We gebruiken ook verschillende externe services zoals Google Webfonts, Google Maps en externe videoproviders. Aangezien deze providers persoonlijke gegevens zoals uw IP-adres kunnen verzamelen, kunt u ze hier blokkeren. Houd er rekening mee dat dit de functionaliteit en het uiterlijk van onze site aanzienlijk kan verminderen. Wijzigingen zijn pas effectief zodra u de pagina herlaadt

    Google Webfont Instellingen:

    Google Maps Instellingen:

    Google reCaptcha instellingen:

    Vimeo en Youtube video's insluiten:

    Privacy Beleid

    U kunt meer lezen over onze cookies en privacy-instellingen op onze Privacybeleid-pagina.

    Privacyverklaring
    Accept settingsHide notification only