Een stap in de juiste richting? (Harry Horsman)

Niet gehinderd door ook maar enige ervaring geef ik inmiddels leiding aan een astmakliniek in de Zwitserse bergen. Hoe dat is voor mij? Als ik u vertel dat mijn leercurve net zo steil is als een flinke Zwitserse alp, kunt u zich er waarschijnlijk wel iets bij voorstellen. Zo heb ik geleerd dat het heel belangrijk is om de richting aan te geven waar je naartoe wilt als organisatie. Welke zorg willen we leveren, voor wie en hoe willen we dat doen? Het antwoord op deze vragen geeft in principe de richting aan. Maar richting is niet alles. Want naast de richting bestaat er ook nog de kant. De kant? Om mijn punt te verhelderen neem ik u mee naar Antarctica. Stelt u zich eens voor dat er een groepje pinguïns op de Zuidpool staat en één pinguïn heeft het lumineuze idee om een wandeling te gaan maken. Na kort onderling overleg wordt unaniem besloten dat de gehele groep richting Het Noorden gaat wandelen. Knikkende kopjes en instemmend gekwetter als voor de zekerheid wordt gevraagd of iedereen daadwerkelijk weet welke richting Het Noorden is. Maar wat gebeurt er als het signaal van vertrek wordt gegeven? Alle pinguïns lopen kris kras door elkaar alle kanten op. Er vormen zich aparte groepjes en sommige buitelen al bekvechtend over elkaar heen! Hoe kan dit? Iedereen wist toch welke richting Het Noorden was? Dat klopt. Het bijzondere aan het verhaaltje is dat elke pinguïn inderdaad de juiste richting op ging. Want waar je ook heen gaat als je op de Zuidpool staat, je wandelt altijd naar Het Noorden. Maar het werd chaos omdat niet iedereen dezelfde kant op ging. En zo is het ook binnen een organisatie. Om chaos te voorkomen moet je naast dezelfde richting, ook dezelfde kant op. We zijn op dit moment erg aan het nadenken over hoe (de kant) we een gezonde leefstijl (de richting) meer kunnen implementeren in onze behandeling. En dan met name rondom afvallen. Overgewicht heeft immers een negatief effect op astma doordat vetweefsel de ademhaling bemoeilijkt en het bewegen hindert, maar ook omdat stofjes die de astma verergeren zich nestelen in het vetweefsel. Veel patiënten hebben daarom als doel gewichtsreductie. Het hele team knikt als ik vraag of we een gezonde leefstijl willen uitstralen in de kliniek. Iedereen kwettert instemmend als ik vraag of we afvallen beter moeten integreren in onze behandeling. Maar als ik vraag welke kant het dan op moet, dan buitelt iedereen over elkaar heen en heeft iedereen nog gelijk ook. We moeten strenger zijn, of juist de verantwoordelijkheid laten bij de patiënt? Ze moeten meer bewegen en meer diëten, of juist minder diëten? De discussie laaide deze week opnieuw op toen na het vertrek van enkele patiënten die niet waren afgevallen, bleek dat er twee boodschappentassen vol aan etenswaren op hun kamers was achtergebleven. Hoe kon dit gebeuren als het team en de patiënt hetzelfde doel nastreefden? Mislukte pogingen om af te vallen is niet slechts een kwestie van firma list en bedrog. Er moet toch een manier zijn om hier als hulpverlener en als organisatie juist mee om te gaan? Ik denk immers dat de meeste patiënten oprecht dezelfde richting als het team op willen als het gaat om gewichtsreductie en gezonde levensstijl, maar ik weet niet of ze altijd dezelfde kant op (kunnen) gaan. In het kader van een stijgende leercurve zou ik graag eens van gedachten willen wisselen met collega’s die ervaring hebben met het opstellen van spelregels in een kliniek/afdeling ten aanzien van eten(swaren). Hoe wij het precies met de patiënten willen aanpakken, daar zijn we druk met elkaar over in gesprek en het antwoord hebben we nog niet. We hebben echter al wel een stap gezet als het gaat om als team een gezonde levensstijl te promoten. Vanuit de gedachte practice what you preach hebben we onze eerste verjaardag niet gevierd met taartjes, maar alle medewerkers en patiënten op een gezonde fruitlunch getrakteerd. Een stap in de goede richting én de juiste kant op!

Harry Horsman