Column: “Lieve Mieke” over de temperatuur in de spreekkamer

Lieve Mieke,

Serieus, dat was vanochtend dus krabben voor mij…… Dat weer van tegenwoordig, geen pijl op te trekken. Temperatuur stijgt en daalt, is het niet letterlijk dan wel figuurlijk door alle discussies omtrent het klimaat. Spanning loopt dan soms zo snel op!

Dit kan ook gebeuren in de kamer met een patiënt hè, dat de temp wat stijgt. Vaak een uitdaging om te verdragen voor de therapeut…. Heb altijd de illusie dat door veel vlieguren dit makkelijker wordt…en tegelijkertijd vraag ik me af of ik dit wel wil. Immers de temp geeft altijd wat aan!?

Ja Charlotte, de lontjes lijken steeds korter te worden en de vaatjes buskruit steeds groter…Een reactie op de vele stressoren, frustraties van de afgelopen jaren ? Gaan we steeds sneller ‘los’ ? Het lijkt wel een parallel-proces te zijn van de de opwarming ? Temperatuur is een belangrijke graadmeter en geeft altijd wat aan, zoals je schrijft, dus ook in de behandelkamer. Maar wat dan ? En wat bedoel je met de oplopende temperatuur ? Ik noem dit maar even de gevoelstemperatuur
En hoe hiermee om te gaan ? Moet je als behandelaar de thermostaat wat hoger zetten of juist wat lager bij wisselende temperaturen ? En wanneer dan ? En jouw vlieguren, spelen die een rol en hoe dan ?

Poeh hee, wat een vragen……. Vooral die laatste, namelijk dat de temp kan stijgen en dalen in de therapiekamer, en dat je als therapeut de gevoelsthermostaat zelf wat hoger en lager kan zetten……. Ik heb nagedacht over of inderdaad vlieguren hierin een rol spelen….. Ik denk dat vanaf vlieguur 1 deze thermostaat al aanwezig is, en dat je dit als therapeut ook dan al kan voelen, echter hier dan zelfstandig en bewust aan draaien….? Ja daar komen dan die vlieguren kijken. Ik blijf zelf tot op heden de zogenaamde verhitting of de onderkoeling het lastigst vinden……. Je kent het wel die boosheid, of juist nadrukkelijk aanwezig of juist bijzonder passief… En jij? Hoe ervaar jij dit soort weersomstandigheden in de kamer?

Als ‘natuurlijk’ komt als eerste bij mij op, maar zo voelde het niet vanaf moment 1… En met ‘natuurlijk’ bedoel ik niet ‘gewoon’.. Ik moet nu even zoeken hoor ….Boosheid is een sterke emotie, die gemakkelijk in de interactie met de ander op en door kan laden. De temperatuur kan oplopen: stoom uit de oren , rood voor de ogen….De temperatuur kan echter ook, zoals je aangeeft, dalen; de ijzige stilte….Een beetje, zoals je brandwonden kunt krijgen van extreme warmte maar ook van extreme kou…’Temperaturen’ en wat te doen, zoals verdragen, de kou uit de lucht halen, leren we tijdens onze opleiding. Je leert eigenlijk veel op de warm- koud dimensie. Wat is een optimaal behandelklimaat in de kamer? Hoe warm ben jij als behandelaar ? Hoe werkt de emo-thermostaat ? Hoe en wanneer breng je een emo-thermo-toets aan, een beetje warm, een beetje koud ? We emo-leren en de temperatuur speelt hierin een belangrijke rol. En we blijven emol(u)eren in ons werk, in ons leven, dat stopt niet. We hebben een vak, een ambacht. Die verfijning en die verdieping, in het ervaren, bewerken is eigenlijk Vermeer-achtig ? En je maakt nu eenmaal geen Vermeer met een verfrollertje…

Emol(u)eren… Mieke, het woord voor 2023 is gevonden!!!!! Of krijgen we als we deze bij De Dikke van Dale indienen te horen dat we vast gewoon ‘het leven’ bedoelen….? Anyway, ik denk dat je het mooi stelt, wij als mens emol(u)eren tijdens het leven, wat wij als professional des te beter kunnen inzetten en gebruiken in de kamer.

Precies. Ken je Dirk de Wachter, de Vlaamse psychiater? Hij is de laatste tijd veel in de media vanwege zijn boek Vertroostingen. Hij beschrijft, in gewone woorden, puttend uit het gedachtengoed van de Joodse filosoof Levinas, hoe belangrijk het is om je open te stellen voor de kwetsbaarheid, de blik van de Ander. Hoe essentieel medemenselijkheid is. Warmte.

Inderdaad, terug naar de kern, medemenselijkheid en voelen. Die Dirk weet wel waar hij het over heeft! Zo noemt hij ook, ‘de hel ís het ontbreken van de ander’. Misschien moeten we het wel zo zien dat juist die boosheid in de therapiekamer, warm of koud, juist kan bestaan omdat we samen komen. Wellicht is deze gedachte dusdanig louterend dat het dan gedragen kan worden ondanks de intensiteit.