Interview Irma Prudon over de inzet van lachgas bij de anesthesie

De lach staat centraal in de lente nieuwsbrief. Het is interessant om te kijken hoe de lach op een innovatie manier kan worden ingezet in de klinische praktijk. Om die reden hebben wij Irma Prudon geïnterviewd. Irma Prudon is Physican Assistant in het RadboudMC en begeeft zich op het terrein van anesthesie, waarbij lachgas wordt ingezet. Wat kan lachgas in de positieve zin voor ons betekenen?

Hoe ben je terechtgekomen (Wat zijn jouw redenen geweest om terecht te komen) in het lachgas onderzoek?
Ik werk als physician assistant (PA) op de afdeling anesthesiologie bij het Radboudumc  te Nijmegen. Hier geef ik o.a. sedaties bij kinderen. Het komt geregeld voor dat een kind enorm opziet tegen een procedure, bloedafname of een infuus. Dit kan komen doordat iemand het ‘gewoon’ heel erg spannend vindt of dat er een eerdere traumatiserende ervaring in het ziekenhuis of met dezelfde ingreep heeft plaatsgevonden. Dit laatste kan leiden tot verzet tegen de procedure waar voorheen gedwongen fixatie / immobilisatie voor werd ingezet met als doel om de patiënt toch medisch te kunnen helpen. Dit zorgde echter in veel gevallen voor (her)traumatisering waardoor de volgende ingreep nóg moeilijker verliep en nóg stressvoller was voor het al gespannen kind en daardoor ook voor de ouders. Hoewel het wel kan lijken alsof een moeizaam verlopen ingreep goed is gegaan dankzij bemoedigende woorden en een beloninkje, is dit soms maar schone schijn.
Om de kinderen met minder spanning een ingreep te laten ondergaan zijn we begonnen met het gebruiken van lachgas. De focus van de zorg bij gespannen kinderen is hiermee verschoven van fixatie / immobilisatie naar de reductie van angst- en stressniveau, waarbij het bewustzijnsniveau intact blijft.

Hoe werkt het?
Wanneer iemand aangemeld wordt vanwege spanning voor een ingreep, kijken wij met het kindersedatie team per casus wat ons plan wordt. Dit bestaat vaak uit een plan A, B en soms C afhankelijk van waar het kind bang voor is (bijvoorbeeld een tabletje innemen, masker op moeten, of juist geprikt worden). Deze verschillende plannen zijn gemaakt om op te kunnen schalen wanneer de zorg niet voldoende spanningsverlagend is om de procedure uit  te kunnen voeren.

Wanneer we lachgas gebruiken zorgen we eerst voor een rustige omgeving en afleiding zodat het kind kan ontspannen. Dit doen wij door gebruik te maken van therapeutische communicatie, bijvoorbeeld door een verhaal voor te lezen (zoals het boek; ‘het konijn dat in slaap wil vallen’) en inzet van medisch pedagogisch zorgverlener. Maar ook vragen we vaak ouders om voor deze afleiding te zorgen, zo ben ik inmiddels heel wat Duitse verhalen en sprookjes wijzer door een Duitse vader die haar dochtertje op deze manier kan laten ontspannen. Dan kan de lachgas worden toegediend en de procedure plaatsvinden.

Vaak omschrijven kinderen het als het gevoel op wolken te lopen. Kinderen geven soms aan dat ze in een ballon zitten en zweven, hierdoor kunnen ze dan de spanning rondom de  procedure los  laten. Kinderen reageren wel op communicatie van de toediener, maar kunnen zich later hier niets meer van herinneren.

Wat zijn je (eerste?) bevindingen?
Een jaar of 3 geleden is het Radboudumc gestart met lachgas toedienen. Bevindingen zijn dat het veel kinderen met een hoge angstlevel kan helpen om met meer vertrouwen een ingreep te ondergaan. Hierin is het wel van belang dat er een goede indicatie wordt gesteld, een contra indicatie is bijvoorbeeld een trauma met een masker op, maar ook medisch gezien zijn er contra indicaties zoals een vitamine B12 deficiëntie. Als kinderen al ervaring hebben met lachgassedatie en het was een goede ervaring, wordt veelal gezien dat de kinderen erna meer ontspannen naar het ziekenhuis komen.

In eerste instantie werd lachgas alleen gebruikt voor het aanleggen van een infuus, maar door het succes zetten we het inmiddels ook breder in zoals bloedafname en kleine niet pijnlijke procedures.

Wat zijn jouw aanbevelingen voor ons met betrekking lachgas?
Ik hoop dat lachgas meer bekend wordt als mogelijkheid bij kinderen die angstig zijn voor een procedure of zelfs traumaklachten ervaren die de procedure bemoeilijkt. Als er bijvoorbeeld te weinig tijd is voor een psychologische behandeling, kun je denken aan overleg met het anesthesie of wel sedatieteam. We zien heel vaak dat het gebruik van lachgas de spanning kan wegnemen en iemand met meer vertrouwen naar het ziekenhuis kan doen komen in de toekomst.

Daar krijg je toch een lach van op je gezicht?