Medische psychologie is onmisbaar in het ziekenhuis.
Tien redenen waarom:
1 Medische psychologie in het ziekenhuis is de juiste kennis op de juiste plaats.
Medische psychologie beschikt over de specifieke expertise op het gebied van de psychosomatiek en somatopsychologie die noodzakelijk is voor het werken met patiënten met medisch problematiek of medisch gepresenteerde problematiek. Deze kennis en ervaring treft men niet aan bij de GGZ/RIAGG of bij psychologen in de eerste lijn. Psychologen van de GGZ en eerste lijn verwijzen patiënten met lichamelijke klachten vaak terug naar het ziekenhuis omdat zij onvoldoende expertise hebben. Anderzijds bestaat daar de neiging lichamelijke klachten als ‘psychisch’ te bestempelen waardoor de patiënt, die zijn klachten vooral lichamelijk ervaart, zich niet goed begrepen voelt. De patiënt met lichamelijke klachten voelt zich wel begrepen en geholpen bij Medische psychologie in het ziekenhuis en ervaart een lagere drempel om zich te laten behandelen doorMedische psychologie.
2. De gespecialiseerde kennis van Medische psychologie is onlosmakelijk verbonden met haar positie binnen de interdisciplinaire setting van het ziekenhuis.
De unieke kennis en ervaring van Medische psychologie op het gebied van de psychosomatiek en somatopsychologie is onvoorwaardelijk verbonden met de inbedding in een interdisciplinaire setting. Regelmatige laagdrempelige interacties met de behandelend artsen zijn hierin essentieel. Deze expertise mist bij psychologen buiten het ziekenhuis omdat daar regelmatige communicatie met de medische context niet haalbaar is. De kennis van de Medisch psycholoog in het ziekenhuis blijft diepgaand gespecialiseerd, actueel en voor de patiënt op maat door bijvoorbeeld: het dagelijks samenwerken met artsen, het bijwonen van klinische lessen, een snelle informatie-uitwisseling op de korte lijn, de mogelijkheden tot korte termijn overleg met verpleging, artsen en inzage in het medisch dossier, betrokkenheid bij het behandelbeleid en aanwezigheid bij multidisciplinair overleg.
3. Een groot deel van lichamelijke klachten wordt bepaald door aspecten die alleen met Medische psychologie te beïnvloeden zijn.
Medische psychologie is onmisbaar omdat een groot percentage van de klachten waarmee patiënten zich in het ziekenhuis presenteren een emotionele of gedragsmatige component heeft. Medische problematiek kan verergeren of het genezingsproces kan belemmerd worden als gevolg van problemen op emotioneel of gedragsniveau zoals verwerkings- en acceptatieproblemen, ongezonde omgang (coping) met de ziekte, etc. Investering door de inzet van Medische psychologie getuigt van een goed geïntegreerd en kwalitatief goed medisch beleid. Zonder Medische psychologie stagneert bij sommige patiënten de behandeling en is er sprake van onvoldoende zorg. De laatste decennia verschuift het accent in de gezondheidszorg meer van cure naar care. Er is een toename van chronische aandoeningen. De noodzaak om patiënten daar adequaat mee te leren omgaan (acceptatie, secundaire preventie, preventie van complicaties, compliance) is groot. Uit onderzoek blijkt dat risicofactoren zoals angst en depressie een negatief effect hebben op het verloop van de ziekte, het beroep dat de patiënt doet op medische zorg en de eigen kwaliteit van leven. Bij al dit soort aspecten is Medische Psychologieeen onmisbaar onderdeel binnen de somatische gezondheidszorg.
4. De patiënt wil Medische psychologie in het ziekenhuis.
Patiënten die zich niet naar de GGZ of psycholoog in de vrije vestiging laten verwijzen ervaren een lagere drempel bij eenMedisch psycholoog en accepteren wel hulp vanuit het ziekenhuis. Zij voelen zich door de locatie binnen het ziekenhuis minder gestigmatiseerd als ‘iemand waarmee psychisch iets mis zou zijn’ en stellen de nabijheid van en samenwerking met de medisch specialist door de Medisch psycholoog op prijs. De patiënt voelt zich meer als ‘mens’ gezien dan als lichaam.
5. De medisch specialist wil Medische psychologie in het ziekenhuis.
Medische psychologie is onmisbaar voor medisch specialisten. Het beroep op ondersteuning vanuit Medische psychologie is doorgaans groter dan de capaciteit. Bij diverse patiëntengroepen is psychologisch onderzoek een onmisbaar deel van de medische diagnostiek. Denk aan onderzoeken naar dementie, geheugen en concentratieproblemen, ontwikkelingsstoornissen bij kinderen, onbegrepen lichamelijke klachten, onevenredig zwaar lijden bij chronische klachten zoals chronische pijn of chronische vermoeidheid en alle medische problematiek die gecompliceerd verloopt als gevolg van problemen in het gedrag en leefstijl van patiënten. De groei van medisch technische behandelmogelijkheden en de beter geïnformeerde patiënt geeft een grotere zorgvraag. Beperkte financiële en praktische mogelijkheden dwingen keuzes te maken zoals: welke patiënt zal voldoende profiteren van de mogelijkheden. Bij selectieprocessen wordt vaak medisch psychologisch advies gevraagd. De medisch specialist wenst de aanwezigheid van de Medisch psycholoog in interdisciplinaire teams, zoals pijnteam of hartrevalidatieteam.
6. Verenigingen van medisch specialisten en patiëntenverenigingen willen Medische psychologie in het ziekenhuis.
Diverse verenigingen van medisch specialisten en patiëntenverenigingen vinden de aanwezigheid van Medische psychologievan groot belang. Bij visitaties van medische specialismen zoals neurologie (NVN), cardiologie (NVVC), kindergeneeskunde (NVK), gynaecologie (NVOG) wordt gekeken naar samenwerking met Medische psychologie in het eigen ziekenhuis als kwaliteitskenmerk. De Nederlandse Diabetes Federatie stelt bijvoorbeeld dat een psycholoog dienst uit moet maken van het diabetes team en ook de Vereniging Kind & ziekenhuis stelt de aanwezigheid van een kinder- en jeugdpsycholoog als kwaliteitseis. De Hartstichting en de NVVC (cardiologie) stellen dat er een psycholoog in het hartrevalidatieteam aanwezig moet zijn.
7. Medische psychologie hoort bij een patiëntvriendelijke houding in het ziekenhuis.
Zonder disciplines zoals Medische psychologie gaat het ziekenhuis bekend staan als een puur medisch technische omgeving waar men niet goed zorgt voor de patiënt als mens. De patiënt voelt zich meer dan een lichaam. Bij hun keus voor een ziekenhuis letten patiënten en huisartsen vooral op de mate waarin het ziekenhuis bekend staat als een ziekenhuis dat goed voor zijn mensen zorgt. Medische psychologie functioneert hierin niet alleen op patiëntniveau, maar signaleert, bewaakt, bemiddelt en adviseert ook op het gebied van het algemene beleid, de ziekenhuiscultuur en patiëntgerichte communicatie.
8. De Medisch psycholoog in het ziekenhuis is goedkoper dan psychologische zorg van buiten inhuren.
De Medische psychologie in het ziekenhuis houden is goedkoper dan het eventueel inhuren van de noodzakelijke psychologisch zorg van buiten het ziekenhuis tegen de daarvoor gehanteerde commerciële tarieven.
9. De Medisch psycholoog in het ziekenhuis is snel en flexibel inzetbaar
De medische psychologie die aanwezig is in het ziekenhuis is snel en flexibel in te zetten. Wanneer psychologie van buiten wordt ingehuurd is dit niet goed mogelijk. Naar wens kan de opgenomen patiënt de Medisch psycholoog in korte snelle consulten ontmoeten of in langduriger contacten. De consulten worden in tijd en plaats aangepast aan de noodzakelijke medische handelingen en geven de mogelijkheid tot continuïteit over de zorgvraag en opnameperiode heen.
10. Medische psychologie in het ziekenhuis heeft een bekend “gezicht”.
De medisch specialist kent de aanwezige psychologen en hun werkwijze, waardoor de toegankelijk voor overleg beter is en sneller gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheden tot intercollegiaal consult. Vanwege hun bekendheid met de ziekenhuisorganisatie wordt de Medische psychologie veelvuldig gevraagd mee te denken in het ontwikkelen van nieuwe zorgproducten en verbetering van zorg.
A.C. Veenstra
