Uniek onderzoek naar effect van hypo op brein

PERSBERICHT

Nijmegen, 29 november 2012

Goed nieuws voor mensen met diabetes Uniek onderzoek naar effect van hypo op brein De hersenen van mensen met diabetes lijken zich in te stellen op het optreden van hypo’s. Dit is de verrassende uitkomst van het proefschrift van biomedisch ingenieur Kim van de Ven. Bij het UMC St Radboud deed zij het eerste onderzoek wereldwijd naar de effecten van een hypo op het glucosegebruik van de hersenen. Het onderzoek is financieel mogelijk gemaakt door onder andere het Diabetesfonds.

Eén van de problemen waarmee mensen met diabetes te maken krijgen is de hypo, een te laag bloedsuikergehalte. Mensen met diabetes voelen een hypo meestal aankomen en kunnen dan het lage bloedsuiker omhoog krijgen door snel wat te eten. Sommige mensen raken er echter aan gewend en merken een hypo niet meer op. Dat zou vooral schadelijk kunnen zijn voor de hersenen, want die zijn voor hun brandstof bijna helemaal afhankelijk van de aanvoer van suiker (glucose) vanuit het bloed.

Wat er tijdens een hypo in de hersenen gebeurt, was tot nu toe een groot vraagteken. Het proefschrift van biomedisch ingenieur Kim van de Ven brengt daar verandering in. Zij promoveert op 5 december aanstaande.

Speciale MRI-techniek

Onderzoek naar stofwisselingsprocessen in de hersenen van de mens is pas sinds een tiental jaren mogelijk. Kim van de Ven kon gebruik maken van magnetische resonantie spectroscopie, een techniek op basis van de mogelijkheden van de MRI-scanner, bij het UMC St Radboud ontwikkeld door prof.dr. Arend Heerschap. Haar proefschrift beschrijft het eerste onderzoek wereldwijd naar de directe effecten van een hypo op het brein.

Samen met anderen deed zij enkele bijzondere metingen met deze speciale MRI-techniek. Ze zag, dat de concentratie glucose in de hersenen lager is naarmate de bloedsuikerwaarde lager is. Dit is in lijn met de verwachting. Maar ze onderzocht ook, hoe de hersenen van gezonde mensen glucose verwerken èn hoe dat gaat, wanneer zij een kunstmatig opgewekte hypo (3 mmol per liter) hebben. Hetzelfde onderzoek deed ze bij diabetespatiënten. De verwachting was, dat tijdens een hypo het glucosemetabolisme zou veranderen, maar tot ieders verbazing is dat niet het geval, noch bij de gezonde mensen, noch bij de mensen met diabetes. Dat kan betekenen, dat bij deze ‘milde’ hypo de hersenen nog voldoende glucose kunnen opnemen om goed te functioneren. Of dat de hersenen naast glucose ook een andere energiebron aanspreken; gedacht wordt aan lactaat.

Opvallend

Van de Ven ontdekte echter nog iets opvallends. Als ze gezonde mensen met een hypo vergeleek met diabetespatiënten met een hypo, dan zag ze een snellere verwerking van glucose in de hersenen van de diabetespatiënten. Hoe is dat te verklaren? Van de Ven veronderstelt, dat het brein van mensen met diabetes heeft geleerd van voorgaande hypo’s en zich gaandeweg heeft aangepast. Met een ingenieuze berekening kon ze inderdaad bevestigen dat bij diabetespatiënten die vaak een hypo hebben, de verwerking van glucose in het brein sneller gaat dan bij diabetespatiënten met weinig hypo’s.

Hypo serieus nemen

Dit alles is in zekere zin goed nieuws voor mensen met diabetes, zegt prof.dr. Cees Tack, diabetesdeskundige en promotor van Kim van de Ven. Het toont immers aan dat hersenen van diabetespatiënten een goed aanpassingsvermogen hebben. ‘Toch blijft een hypo een verschijnsel, dat diabetespatiënten zeer serieus moeten nemen’, zegt hij. ‘Een lage bloedsuikerwaarde heeft niet alleen effecten op het brein, maar ook op allerlei andere lichaamsfuncties. En wat er in de hersenen gebeurt als de bloedsuikerwaarde onder de 3 daalt, dat weten we nog niet.’

Noten voor de redactie

Kim van de Ven, Cerebral glucose metabolism in diabetes, normal and hypoglycemic conditions investigated by dynamic ¹³C magnetic resonance spectroscopy. Proefschrift UMC St Radboud. Promotiedatum: 5 december 2012. Promotores: prof.dr. Arend Heerschap en prof.dr. Cees Tack. Persvoorlichters bij het UMC St Radboud: 024-3618910, buiten kantooruren 06 – 51291446.